Jak ze sobą nie zwariować? O różnicach między kobietami i mężczyznami w przechodzeniu przełomu połowy życia

Przełom połowy życia w równym stop­niu doty­ka kobi­et jak i mężczyzn. Przemi­any jakich doświad­cza­ją ludzie w tym okre­sie w dużym stop­niu mają uni­w­er­sal­ny charak­ter i są niemal iden­ty­czne zarówno dla kobi­et jak i mężczyzn. Ist­nieją jed­nak takie aspek­ty, które są specy­ficzne dla obu płci. W niniejszym artykule właśnie nimi chcę się zająć.

Przed­staw­ię jakie są różnice w prze­chodze­niu przeło­mu połowy życia między kobi­eta­mi i mężczyz­na­mi oraz jakie to może rodz­ić kon­sek­wenc­je dla relacji/związku jaki tworzą. W uproszc­zony i skró­towy sposób, przed­staw­ię różnice międzypł­ciowe  w pię­ciu aspektach.

Aspekt emocjon­al­ny

Przemi­any emocjon­alne jakich mogą doświad­czyć mężczyźni i kobi­ety w połowie życia różnią się między sobą, ponieważ mają najczęś­ciej prze­ci­wny kierunek.

KOBIETA: Emocjon­al­ność kobi­et najczęś­ciej zmienia się w kierunku cech, które uznawane są za typowo „męskie” np. stanow­c­zość, pewność siebie, autonomia.

MĘŻCZYŹNA: Emocjon­al­ność mężczyzn najczęś­ciej przy­bier­a­ją cechy o charak­terze typowo „kobiecym” np. opiekuńc­zość, ciepło emocjon­alne, bliskość czy empatia.

Aspekt związany z bilansem życia 

Charak­terysty­czne dla przeło­mu połowy życia, jest dokony­wanie bilan­su doty­chczas przeżytego cza­su. Tego, jak zostały wyko­rzys­tane szanse i możli­woś­ci, co udało się zre­al­i­zować no i czy zostało spełnione „marze­nie życiowe” – czyli wyobraże­nie uksz­tał­towane we wczes­nej dorosłoś­ci na tem­at swo­jego życia i tego, co chce się w nim osiągnąć. Tutaj mamy do czynienia z kole­jną różnicą między płci­a­mi – gdyż marzenia życiowe (będące punk­tem odniesienia do doko­na­nia bilan­su) kobi­et i mężczyzn mają inny charakter.

KOBIETA: Marze­nie życiowe u kobi­et związane jest najczęś­ciej z dwoma aspektami.

• Po pier­wsze osiąg­nię­ciem szczęś­cia oso­bis­tego i rodzinnego.
• Po drugie z doko­na­ni­a­mi na grun­cie zawodowym.

Dokonu­jąc bilan­su zawsze ist­nieje szansa, że cho­ci­aż jed­no z nich zostanie spełnione. Wtedy dru­ga połowa życia, może stać się cza­sem real­iza­cji drugiej częś­ci marzenia. Na przykład jeśli kobi­eta w pier­wszej połowie życia zaj­mowała się kari­erą zawodową, to w drugiej połowie może dokon­ać zwro­tu — prag­nąć założyć rodz­inę i zostać mamą.

MĘŻCZYZNA: Marze­nie życiowe mężczyzn najczęś­ciej związane jest z oso­bisty­mi doko­na­ni­a­mi oraz samo­re­al­iza­cją. Dlat­ego dokonu­jąc bilan­su mężczyźni bardziej sku­pi­a­ją się na sukce­sach i porażkach zawodowych niż na więzi­ach emocjon­al­nych czy relac­jach z innymi.

Aspekt rodzin­ny

Kole­jny aspek­tem, który ma wpływ na różnice w prze­chodze­niu połowy życia, jest sposób doświad­cza­nia „syn­dro­mu pustego gni­az­da” – czyli momen­tu, w którym dorosłe dzieci opuszcza­ją dom rodzin­ny. Jest to moment na ogół zde­cy­dowanie sil­niej przeży­wany przez kobi­ety niż mężczyzn.

KOBIETA: Kobi­eta, najczęś­ciej sil­nie przeży­wa opuszcze­nie domu przez dzieci i ma to wpływ na jej sto­sunek do samej siebie. Zwłaszcza w sytu­acji, gdy przy­wiązu­je dużą wagę do zadań związanych z macierzyńst­wem. Wtedy moment opuszczenia przez dzieci domu, może mieć wpływ na jej poczu­cie sen­su życia, roli i miejs­ca w świecie oraz na codzi­enne samopoczucie.

MĘŻCZYZNA: Mężczyz­na, najczęś­ciej nie przeży­wa tak sil­nie opuszczenia domu przez dzieci. Raczej trak­tu­je to jako nat­u­ral­ną kolej rzeczy.

Aspekt związany z symp­toma­mi starzenia się

Bez wąt­pi­enia zetknię­cie się w okre­sie połowy życia z pier­wszy­mi oznaka­mi starzenia się (siwe włosy, zmarszcz­ki, bled­ną­ca uro­da, mniej energii) wywołu­je u kobi­et zde­cy­dowanie więk­szy niepokój niż u mężczyzn, dla których wiek, częs­to może stanow­ić atut.

Aspekt bio­log­iczno — hormonalny

Na koniec chci­ałam zwró­cić uwagę na aspekt bio­log­iczno – hor­mon­al­ny. W okoli­cach 40 roku życia kobi­ety zaczy­na­ją dostrze­gać pier­wsze syg­nały zbliża­jącej się menopauzy. Wywołu­je to zarówno zmi­any o charak­terze somaty­cznym jak i emocjon­al­nym. W związku z tym u kobi­et może pojaw­ić się wzrok niepoko­ju, napię­cie emocjon­alne, lęk, obniżony nas­trój i samooce­na, co oczy­wiś­cie wpły­wa zarówno na codzi­enne funkcjonowanie jak i na relac­je z innymi.

Kon­sek­wenc­je tych różnic dla relacji?

Jeżeli wyobraz­imy sobie kobi­etę i mężczyznę, którzy tworzą związek i wchodzą w czas przemi­an związany z przełomem połowy życia to może­my spodziewać się wielu nieporozumień.

Trud­noś­ci jakie pojaw­ia­ją się w relacji małżeńskiej/partnerskiej wynika­ją częs­to z braku zrozu­mienia wza­jem­nych reakcji. Po pier­wsze jed­na i dru­ga strona doświad­cza pewnych wewnętrzny zmi­an, które mogą byś subiek­ty­wnie trud­nym doświad­cze­niem. Po drugie, w niek­tórych aspek­tach ich przeży­cia mogą być skra­jnie różne i niezrozu­mi­ałe dla drugiej strony.

Jeśli oso­by nie zechcą wyjść sobie naprze­ciw — ze zrozu­mie­niem i chę­cią udzie­le­nia sobie wza­jem­nego wspar­cia — to może dojść do kon­flik­tów które negaty­wnie będą wpły­wać na relac­je. W skra­jnych przy­pad­ka może się to nawet stać źródłem myśli o roz­wodzie bądź separacji.

Potrzeb­na jest zatem wza­jem­na wrażli­wość, empa­tia oraz wyjś­cie z „włas­nego świa­ta”. Po to, by popa­trzeć na tę drugą osobę, jak na kogoś, kto również mierzy się ze swoi­mi wewnętrzny­mi przemi­ana­mi i potrze­bu­je wyrozu­mi­ałoś­ci oraz wsparcia.

Wszys­tkim parom, które prze­chodzą przełom połowy życia, życzę wza­jem­nego wspar­cia i powodzenia.

 

Elż­bi­eta Kluska

Bib­li­ografia

Oleś P., Kowal­czyk M. (2004). Przełom „połowy życia” u kobi­et i mężczyzn: imp­likac­je dla wieku śred­niego i starszego. Lęk i Depres­ja, 9, 57–68.